در این جستار به این موضوع میپردازم که شرکتهای بزرگ دنیا با گردشهای مالی چندصد میلیاردی از مدل بازاریابی استفاده میکنند که کمتر به آن پرداخته شده است و اغلب آن را نادیده میگیرند. بنابراین تصمیم گرفتم که در این جستار به این موضوع بپردازم و با شما این روشها را به اشتراک بگذارم.
درس اول – پولدارها به سراغ بازارهای خاص نمیروند!
تا به حال دقت کردهاید که چرا بازاریابها و سرمایهگذاران در خصوص بازارهای خاص (Niche Market) دو نگرش متفاوت دارند؟ بازاریابها همواره به دنبال بازار جدید هستند که خاص، دست نخورده و ناب باشد تا راحتتر کار خودشان را پیش ببرند در حالی که سرمایهگذاران همواره از بازارهای خاص فراری بوده و تمایل به بازارهای کلی و بزرگ دارند. به عنوان مثال، بازار صفحات خورشیدی در ایران یک بازار نه چندان موفق است و این در حالی است که تولید برق در کشور جوابگوی مصرف داخلی نیست و ایران با کمبود تولید انرژی الکتریسته مواجه است. مثلا شرکتی که در زمینه خاص صفحات خورشیدی کار میکند تمایل دارد که خودش را مارکت کند و به جای رفتن به سمت صفحه خورشیدی با بازده ۱۸ درصد و تولید انرژی الکتریسیته از طریق گرمایش اعلان کند که انرژی مورد نیاز خانه، شرکت، مکانهای عمومی یا کارخانجات را تامین میکند؛ این دفعه بجای دسترسی عده محدودی از افراد که مثلا از طریق جستجوی گوگل آمدهاند و ترافیک اینترنتی محدود صفحات خورشیدی را دنبال میکنند، به ۸۰ میلیون کاربر ایرانی یا هر کسی که در حوزه تامین انرژی دچار مشکل است دسترسی پیدا میکند و این خود منجر به افزایش درآمد و نقدینگی شرکت میشود.
شما همین زمان را میگذارید، پس چرا برای همین زمان گذاشته شده پول بیشتری تولید نکنید؟
درس دوم – بازاریابی چند محصول آسان تر از آن چیزی است که شما فکرش را میکنید
داشتن چند محصول، تخصص، لاجستیک و نقدینگی بیشتری را میطلبد ولی اگر هوشمندانه و با مدیریت صحیح انجام شود میتواند بسیار قدرتمند و سودآور باشد. شرکت اپل را در نظر بگیرید، یک نرم افزار را در تمامی محصولاتش میگذارد و از لپتاپ گرفته تا اپل واچ یک اکوسیستم واحد ولی در قالب چندین محصول ارايه و هر کدام را هم به تنهایی بازاریابی میکند ولی به هیچ عنوان کیفیت محصول یا انسجام نرمافزاری خودش را متزلزل نمیکند. به گفته فارکس، گوگل یا شرکت الفابت به تنهایی ۲۳۲ زیرمجموعه به ارزش بالای ۲۰ میلیارد دلار در اختیار دارد؛ از یوتیوب گرفته تا شرکت ارتباطات موتوروالا.
پس میشود که چند محصول را بازاریابی کرد به شرط اینکه تیم مدیریت و فنی کافی برای هر محصول و همچنین نقدینگی و لاجستیک لازم جهت انجام این استراتژی را در اختیار داشته باشید و البته به دنبال مدل تجاری سوپر-اپهایی رایج هم نروید چرا که دقیقا شبیه گوژپشت نوتردام هستند تا یک کسب و کار پویا.
در هر صورت اگر از مثلث نقدینگی، نیروی کار و لاجستیک حتی یکی از آنها را ندارید اول تمرکز خود را بر روی فقط یک محصول بگذارید و در صورت فراهم شدن شرایط به سراغ محصولات بعدی بروید.
درس سوم – بهترین مارکتینگ روش کلامی یا همان بازاریابی دهان به دهان است
هیچ چیزی مثل معرفی برند توسط یک فرد دیگر که برای عدهای خاص شناخته شده و مورد احترام قرار دارد، نمیباشد. تصور کنید شما کانال یوتیوبی یا گالری در زمینه نقاشی در اختیار دارید و همایون شجریان به هر دلیلی یا در جایی علنا اعلام کند که از این گالری خوشش میآید و از رفتن به این گالری لذت میبرد، آماده هجوم مردم به گالری باشید و آمادگی ارائه خدمات به آنها را داشته باشید. حالا تصور کنید چندین نفر دیگر مثل علی دایی یا عادل فردوسی پور همچین نظری را بدهند آن هم بدون داشتن قراردادی با شما برای تبلیغات.
مردم متوجه این موضوع میشوند، فقط کافی است خودتان را جای آنها بگذارید، شما کدام لباس فروشی را انتخاب میکنید؟ یک برندی که تجربهای از آن ندارید یا از برندی که خواهر یا برادرتان به شما پیشنهاد داده است؟
ولی به عنوان یک برند چطور میشود که از این طریق مشتریهای بیشتری را جذب کرد؟ من سه روش را جمع بندی کردم که شما میتوانید از آنها استفاده کنید. البته اگر شما با روشهای دیگر و بهتری آشنا هستید حتما از آنها استفاده کنید.
۳ روش کاربردی بازاریابی
۱. کسب و کار باید برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. بازاریابی کلامی یک پروسه طولانی و زمان بر است تا شما بتوانید اعتبار خودتان را در طول زمان افزایش دهید و مشتریان خودتان را به مخاطب تبدیل کنید.
۲. تلاش کنید که یک محصول یا خدمات عالی داشته باشید، هرچه شما محصول عرضه شده بهتری داشته باشید، مردم بیشتر در مورد شما صحبت میکنند. ولی از نگاهی دیگر اگر محصول شما خوب نباشد یا بسیار ضعیف باشد دلیلی است که چرا مردم از شما صحبت نمیکنند و بازاریابی کلامی ندارید یا بدتر مردم از شما بد صحبت میکنند؛ پس مراقب باشید که چه محصول یا خدماتی را عرضه میکنید!
۳. داشتن یک سازمان با نیروی کاری بزرگ میتواند بسیار قدرتمند باشد. هرچقدر که نیروی کاری شما بیشتر باشد کلام سریعتر و بیشتر جابجا میشود و مردم سریعتر نام شما را میشنوند یا حداقل بین مخاطبان خودتان بسیار سریعتر نامتان جابجا میشود.
برای برآورد، بررسی و ثبت درخواست
مشاوره شخصی
درس چهارم – زشت بودن جذاب است
در حالی که همه تلاش دارند در کسب و کارهایی که نام بزرگی دارند مشارکت کنند یا به دنبال راهاندازی یک کسب و کار مثل دیجیکالا هستند، بسیاری از حوزههای میانی و ضروری بدون پوشش ماندهاند و کسی به دنبال آنها نمیرود. بر فرض که شما بعد از صرف هزینهای دیجیکالای مشابهی راهاندازی کردهاید (من ورژن صدهزارتومانی به نام فروشگاه شبیه دیجیکالا را هم دیدهام) چطور میخواهید سیستم مالی خودتان را تهیه کنید یا سیستم لاجستیک یا خدمات یا گارانتی؟ چرا به جای کسب و کارهایی که میلیاردی هزینه دارند به سراغ یک کسب و کاری که زیاد جذابیت نامی ندارد و به اصطلاح کثیف کاری دارد ولی بسیار پولساز است نمیروید؟ داشتن شرکتی شبیه علیبابا با چندصد نیروی کاری بسیار هیجان انگیز است ولی ارائه خدمات کترینگ به چهار شرکت هم سایز علیبابا در یک منطقه بسیار درآمدزا با هزینه راهاندازی به مراتب پایینتری است.
درس پنجم – دنیا بسیار وسیع است
اگر ایران ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد در دنیا نزدیک به ۸ میلیارد نفر زندگی میکنند البته اگر یو.اف.او و صورت فلکی الفا سنچوری (آلفا قِنطورِس) را هم حساب کنیم. اگر محصول یا خدماتی که شما ارائه میدهید مثلا در شهر مادری من مسجدسلیمان مشتری برای آن وجود ندارد به این معنا نیست که در بقیه دنیا هم کسی خواهان آن نیست!
ساده ترین مدل آن که شاید یکی از بهترین کارآفرینیهایی بود که در سالهای اخیر اتفاق افتاد مدل تجاری آقای عباس برزگر است، شیرازیی که به دو آلمانی بدون چشم دادشت پناه داد و الان یک کسب و کار میلیاردی برای خود و خانواده خودش فراهم کرده است و الان به تمام مردم دنیا خدمات میدهد.
درس ششم – بازاریابی شما به اندازه تیم شما خوب است
اگر شما تازه وارد کسب و کار شدهاید یا میخواهید یک تغییر بنیادین در سیستم کاری خودتان بدهید، به صورت بسیار حیاتی نیازمند یک تیم بسیار خوب هستید و باید بهترین و شایستهترینها را استخدام کنید. هرچقدر اعضای تیم شما بهتر باشند بازاریابی شما هم بهتر خواهد بود و البته باید تلاش کنید برای هر پست یک متخصص آن حوزه که با فرهنگ سازمانی شما همخوانی دارند را استخدام کنید. یک مدیر عملیات، یک مدیر بازاریابی، یک متخصص میدیا و شبکههای اجتماعی و حتی مدیرعامل را از بازارهایی که در آن فعالیت دارید انتخاب کنید. بسیار مهم است که شما این نکتهها را در ذهن داشته باشید بهترین راه این است که از بین رقبای فعلی خود نیروها را جذب کنید چراکه آنها کاملا با بازار آشنا هستند و شما نیاز به آموزش آنها ندارید. همچنین دقت کنید که این افراد چقدر در شغلهای قبلی خود موفق بودهاند، معمولا درصد موفقیت در رزومه افراد مشخص است (اگر مرتبا تشویقی یا ارتقا رتبه گرفتهاند نشاندهنده توانایی آنها است، البته معمولا) فقط کافی است که با کارفرماهای قبلی آنها تماس بگیرید و البته مراقب عناوین دهنپرکن لینکدینی هم باشید، استخدام افراد بر اساس عنوان شغلی آنها آنچنان هوشمندانه نیست.
درس هفتم – شما باید برند بسازید تا در درازمدت برنده باشید
در تحقیق انجام شده ahref blog در ۱۰۰٪ ترم جستجو شده در گوگل نامهایی نظیر فیسبوک، یوتیوب، آمازون و سامانه هواشناسی ودر حضور دارند.
برای ساخت یک شرکت بزرگ و موفق شما نیاز مبرمی به برندسازی دارید. سئو و تبلیغات پولی شما را تا حدی موفق میکند ولی برای اینکه یک محصول یا خدمات ماندگار داشته باشید تا در هر شرایطی مخاطبان شما را رها نکنند و به سراغ شما بیایند، شما باید یک برند از محصول یا خدمات یا شرکت یا سازمان یا خودتان بسازید و آن هم بسته به مدل کسب و کار شما دارد.
برند ابزار و اسلحه نهایی است که شما را برنده میکند و در بازار رقابتی شما را جلو میاندازد و مخاطبان و مشتریان شما را با آن خصلت میشناسند.
نتیجه گیری
نوع آرایش نظامی و جنگاوری ارتش رم برای سالهای بسیاری ثابت و قدرتمند ماند، بسیاری تلاش کردند که آن مدل را کپی کنند ولی همگی شکست خوردند. برندسازی بسیار فراتر از کپی کردن بهترین در کسب و کار است هرچند که برای شروع کار درستی است ولی شما باید بدانید که، باید استراتژی و ساختار خودتان را داشته باشید، دیدگاه و ماموریت خودتان را بوجود بیاورید و هدف خاص خودتان را دنبال کنید و نهایتا ارزشها و اعتقادات خودتان را در بالاترین سطح ممکن نگه دارید و مردم هم شما را به همین صورت میبینند و اگر چیز با ارزشی را ارائه کنید و البته درست هم این کار را انجام دهید، مخاطبان خودتان را جذب خواهید کرد. نیاز نیست که دقیقا مثل رومیها ارتش درست کنید اما نیاز است ارتشی که درست میکنید مثل رومیها بینهایت دقیق و با بازدهی بالا کار خود را انجام دهد.